maandag 23 november 2015

Geld is macht - deels 2

Ik wil het nu hebben over het feit dat mensen die geld overhouden, macht hebben. En hoe meer geld je over houdt, hoe groter en vaker je die macht kan uitoefenen. Veelverdieners hebben dit vaker de keuze óf ze geld gaan overhouden en ze zullen grotere bedragen overhouden. Die bedragen=macht ligt dus vaker bij hen. En bij hen hoop ik dus vaker dat ze keuzes daarover bewust maken.

Even vooraf: de definities zijn hier hetzelfd als in mn vorige blog over geld is macht. En het gaat ook hier niet over de definities.Ook wil ik hier niet de discussie aangaan of iedere veelverdiener alle "zinloze luxe" moet laten varen. Noch wat zinloze luxe is. Ik ga er vanuit dat mensen enige luxe voor zichzelf houden als je lang en hard hebben gewerkt, en dat lijkt me niet direct een probleem. En hoeveel, tja, die stekelige discussie is voor prive of voor een politieke partij. Niet voor dit blog.

Het gaat me er nu om dat mensen die geld overhouden, heel vaak mensen die werken in een baan met verantwoordelijkheid en/of impact in de maatschappij. Mensen die beslissingen nemen in hun werk, die al met al de maatschappij vormgeven.
De mensen waarvan wij hopen dat ze naar eer en geweten naar een goede maatschappij streven. Een bedrijf met goede producten, die netjes met z'n personeel omgaat en met het milieu.
Mensen waarvan wij hopen dat ze beslissingen niet voor het geld doen, maar vanwege de inhoud van de beslissing. Om een mooi product te maken, wijze inkoopbeslissingen of een goede wet op te stellen.
Nu hoop ik dat beslissers zich niet afhankelijk voelen van hun salaris, en hun beslissingen nemen in hun werk vanuit de inhoud van hun baan . Dat ze geen beslissingen nemen om hun baan te behouden, omdat ze bang zijn zonder geld te zitten.
Beslissers horen voldoende te kunnen nadenken om hun eigen leven verstandig genoeg te regelen om dat hun werk niet te laten beinvloeden. Zeker iets als geld-angst hoop ik toch dat je met een behoorlijk salaris zelf  kunt ontwijken en wegconsuminderen.
Zo niet, vind ik eigenlijk dat je de beslisbaan niet waard bent.
Ik hoop ook dat ze hun beslissingen nemen met kennis van het onderwerp, niet vanuit een gevoel. Omdat ze alle belangrijke beslissingen checken of het voldoende werkt. Of het genoeg oplevert. En dat ze nadenken wat genoeg dan is.

Zelf vind ik dat alle mensen die kiezen met elke keuze een morele verplichting hebben. Ook iemand als Adam Smith (gezien als de grondlegger van het kapitalisme en liberalisme)  ging van zo'n soort verantwoordelijkheid uit in zijn boeken.
Keuzes hebben impact, vaak veel kanten op. Daar hoor je in ieder geval over na te denken en je best voor te doen.
Mijn nederige mening is in aardig gezelschap. Maar het blijft een mening.

De consuminder houding is voor mij  nadenken over wat je nu precies willen, en hoe je het willen. Die zien dat "nodig" een rekbaar begrip is. Dat het soms op een andere manier kan. Dat je probeert te snappen waar het nu echt om gaat in het leven (en dan snappen dat euro's vaak een middel zijn, maar zelden een doel).
De consuminderaar manier van denken gaat ook over het gevoel hebben voor "genoeg". Niet in alles, of altijd. Maar consuminderaars weten hoe "genoeg"  voelt, en ze streven er naar.
En de houding, en dat nadenken, over "nodig", "luxe" en "genoeg", hoop ik dat alle beslissers in hun beslissingen meenemen. Zodat door hun belissersacties er "genoeg" kan zijn in zo veel mogelijk stukjes maatschappij. Dat het niet alleen gaat om de winst van het bedrijf, of om het budget van een overheidsinstantie te halen.
Dus ik vind dat juist veelverdieners het gedachtengoed van consuminderen horen te kennen. En dat gaat het beste als je het incorporeert in je eigen leven.

Ik merk dat mijn eigen consuminderacties echt die kant op werken. Zelfs als het gaat om acties die niet veel euro's opleveren, of die de wereld veranderen.
Omdat ik niet zo vaak douche, en alleen kleine beetjes (gevonden) douchegel te gebruik, is "genoeg" een gewoonte en een standaard gevoel in mijn gedachten. En door die gedachtes en die gewoontes, maak ik ook andere en grotere, keuzes makkelijker in de richting van "minder" of "genoeg".
Als ik kan kiezen tussen kleren van de kringloop en uit de luxe winkel, is het goed om te weten dat die luxe winkel heel beperkt nodig is. Misschien een handige luxe bij een sollicitatie of een feest, maar verder eigenlijk zeker gewoon niet nodig. En misschien zelfs voor een feest niet. Het is heel verleidelijk te kiezen voor gemak, of meedoen met de rest (die misschien minder nadenkt), terwijl m'n budget best opschiet van standaard in de kringloopwinkel kopen.
Met het kiezen tussen een groot en een klein huis, zet het heel erg zoden aan de dijk als ik de lange termijn meeweegt in je beslissing. En ik merk dat het handig is, als ik m'n keuzes al maak vanuit denken over "wat is genoeg" en "wat is er nou eigenlijk nodig?", om ook deze keuze automatisch met die vragen te doen. En de bedragen die je dan per uur bespaart, zijn ijselingwekkend groot.

De psychologie over keuzes maken, ondersteunt mijn eigen gevoel.
Als je "geprimed" bent over genoeg, beslis je vanuit een gevoel van genoeg. Als je geprimed bent op reclames van Rolex horloges, ben je onbewust bang dat je volgende maand dat niet kunt kopen, en kies je voor een luxe beslissing die je eigen veiligheid verbetert. Of die je status oplevert.

Nu zie ik vanuit sommige consuminderblogs dat veelverdieners die consuminderen, snerende opmerkingen krijgen. Dat ze geen echte consuminderaars kunnen zijn. Of dat ze het wel erg makkelijk hebben, dus geen positieve opmerking. Ik vind die opmerkingen contraproductief en dom.

Als je in veelverdieners kringen praat over consuminderen, ga je tegen de stroom in helaas. Het is niet alleen heel verleidelijk makkelijk om te kiezen voor genot en comfort, de meeste veelverdieners beseffen niet eens meer DAT ze kiezen.
In kranten zie ik artikelen waardoor ik vrees dat de consuminder manier van denken niet zit  in wat "normaal" is in beslissers kringen. Je hoopt dat beslissers beseffen beseffen hoeveel verschil 50 euro in de maand kan maken. Maar ik heb mn twijfels. Zoals een dik iemand vaak niet ziet waarvan -ie dik is. Of waarmee je af zou kunnen vallen.
Ik zie het ook op mijn werk (IT in de financiele sector). Veel mensen zien de grens tussen basis en luxe niet meer (of heel anders in ieder geval). Een uitkeringstrekker mag praten over hergebruik en kringloopspijkerbroeken, bij veelverdieners kijken ze je vies aan. Alsof je bij een tabaksfabrikant praat over stoppen met roken. Of bij Shell over een autoloos leven.
50 euro is 1 of 2 leuke  flesjes olijfolie, en dat moet toch kunnen een keertje. En dat kaasboertje, ach, die heeft gewoon geweldige kaasjes. Hoeveel dat kostte? Och, een tientje of 2. Ofzo. Wijntje erbij gehaald nog. En dat leuke jasje. Lekker voor het weekend. Doe je toch even? Heb je toch verdiend?

Eigenlijk hebben de consuminderaars uit veelverdieners kringen, onze steun nodig!
Niet alleen voor de consuminderaars zelf, maar omdat het consuminderen zeker in veelverdienerskrinngen gestimuleerd moet worden. De consumindergedachtes moeten daar de filosofie van "normaal"  en "genoeg"  worden, en door beslissers gebruikt worden. Hoe zouden we als consumidneraars daaraan bij kunnen dragen?


1 opmerking: